1^ο εξάμηνο σπουδών

Μαθησιακοί στόχοι

Το μάθημα έχει ως στόχο την εισαγωγή των φοιτητών/τριών στις βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις της υγείας και της ασθένειας από την ψυχοκοινωνική σκοπιά. Παρουσιάζονται θεωρίες και ερευνητικά δεδομένα τόσο από την κλινική ψυχολογία της υγείας όσο και από την κοινωνική ψυχολογία της υγείας. Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες αναμένεται να :

• κατανοούν τη συμβολή της ψυχολογίας στην ερμηνεία της υγείας και της ασθένειας ̇
• υιοθετήσουν μια βιοψυχοκοινωνική ματιά στην ανάλυση της υγείας και της ασθένειας ̇
• γνωρίζουν τα κοινωνιογνωστικά μοντέλα στην κατανόηση και στην πρόβλεψη της συμπεριφοράς υγείας ̇
• αναγνωρίζουν τον ρόλο των κοινωνικών αναπαραστάσεων στις στάσεις για την υγεία ̇
• ευαισθητοποιηθούν απέναντι σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες (ευάλωτες ομάδες πληθυσμού) που χρήζουν ιδιαίτερης προσέγγισης και φροντίδας ̇
• κατανοούν τις ψυχολογικές προκλήσεις του να ζει κάποιος με χρόνια νόσο 
• αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας σχετικές με την Κλινική Ψυχολογία Υγείας

Περιεχόμενο μαθήματος

Στο πλαίσιο των διαλέξεων, εξετάζονται οι τρόποι απόκτησης και διατήρησης της καλής υγείας, η αντίληψη και η εμπειρία της ασθένειας και οι προσπάθειες των ανθρώπων να αντιμετωπίσουν επιτυχώς τις δοκιμασίες στις οποίες υποβάλλονται λόγω της ασθένειας και της αναζήτησης ιατρικής φροντίδας.

Το μάθημα είναι διαρθρωμένο σε δύο βασικές ενότητες:
Α.  Κοινωνικοψυχολογικές και πολιτιστικές πτυχές της υγείας/ασθένειας
Εξετάζονται οι ψυχολογικοί, κοινωνικοί και πολιτιστικοί παράγοντες που επηρεάζουν τον τρόπο αντίληψης της υγείας και της ασθένειας, οι συμπεριφορές που προάγουν την υγεία και οι κοινωνιογνωστικοί παράγοντες που τις επηρεάζουν. Παρουσιάζεται ο ρόλος της ψυχολογίας υγείας σε συμπεριφορές υγείας, όπως ο τακτικός προσυμπτωματικός έλεγχος και σε καταστάσεις νόσου όπως οι διαταραχές ύπνου, οι κακοήθεις νεοπλασίες, νοσήματα του καρδιαγγειακού και ο διαβήτης. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει τις ακόλουθες υπο-ενότητες: 

• Εισαγωγή στην ψυχολογία της υγείας
• Γνωστικές αναπαραστάσεις της ασθένειας
• Κοινωνιογνωστικά μοντέλα της συμπεριφοράς υγείας I
• Κοινωνιογνωστικά μοντέλα της συμπεριφοράς υγείας II
• Κοινωνικές αναπαραστάσεις της υγείας και της ασθένειας
• Συμπεριφορές υγείας (προσυμπτωματικός έλεγχος, πρόληψη ιογενών λοιμώξεων, ΗIV/ΣΜΝ, καρκίνου, καρδιαγγειακών νοσημάτων κ.ά.)

Β. Κλινικές εφαρμογές: εξετάζονται οι ψυχολογικές διεργασίες και αντιδράσεις που σχετίζονται με την ασθένεια και οι κλινικές δεξιότητες των επαγγελματιών υγείας και αρωγής του ανθρώπου.  Ποιος είναι ο ρόλος της ψυχολογίας και των ψυχολογικών παρεμβάσεων στην αντιμετώπιση ατόμων με προβλήματα σωματικής υγείας; Πώς αντιμετωπίζουν και διαχειρίζονται οι άνθρωποι την ασθένεια και πώς μπορούν να επηρεαστούν αυτές οι διαδικασίες σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο; Πώς μπορούμε να αναδείξουμε τη συγκριτική αποτελεσματικότητα των κλινικών παρεμβάσεων; Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει τις ακόλουθες υπο-ενότητες: 

• οι προκλήσεις της χρόνιας ασθένειας στην καθημερινή ζωή
• χρήση της θεωρίας για την κατανόηση των παραγόντων που στηρίζουν την ψυχολογική προσαρμογή στην χρόνια ασθένεια
• διερεύνηση στρατηγικών παρέμβασης για τη βελτίωση της ψυχολογικής προσαρμογής σε άτομα που επηρεάζονται από χρόνια ασθένεια
• δεξιότητες αποτελεσματικής επικοινωνίας σχετικές με την Κλινική Ψυχολογία Υγείας